Còn bao nhiêu ngày nữa đến Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ, còn được gọi là Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm. Đây là dịp để gia đình sum họp, chuẩn bị mâm cỗ đặc biệt với cơm rượu nếp, bánh tro, trái cây… nhằm thanh lọc cơ thể và xua đuổi tà khí. Nếu bạn đang thắc mắc còn bao nhiêu ngày nữa đến Tết Đoan Ngọ, hãy cùng chúng tôi đếm ngược thời gian và sẵn sàng đón chờ ngày lễ ý nghĩa này nhé!
Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ, còn gọi là Tết diệt sâu bọ, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Á Đông, đặc biệt tại Việt Nam và Trung Quốc. Dù có những sự khác biệt nhất định về phong tục và truyền thuyết, nhưng cả hai quốc gia đều xem đây là dịp mang nhiều ý nghĩa tâm linh và nông nghiệp sâu sắc.
Tại Việt Nam, Tết Đoan Ngọ gắn liền với truyền thuyết diệt sâu bọ nhằm bảo vệ mùa màng. Theo dân gian, vào thời điểm chuyển mùa, sâu bệnh phát triển mạnh, ảnh hưởng đến cây trồng và sức khỏe con người. Vì vậy, người dân thường tổ chức các nghi lễ “diệt sâu bọ” từ sáng sớm mùng 5 tháng 5 âm lịch để tiêu trừ mầm bệnh, bảo vệ mùa màng, đồng thời cầu mong sức khỏe và sự an lành cho cả gia đình.
Tại Trung Quốc, ngày lễ này bắt nguồn từ câu chuyện về nhà thơ yêu nước Khuất Nguyên. Ông là một trung thần nước Sở, sau khi bị vu oan, ông đã trầm mình xuống sông Mịch La vào ngày mùng 5 tháng 5. Người dân thương tiếc ông đã chèo thuyền ra sông thả bánh ú (zongzi) và đua thuyền rồng để tìm xác, từ đó hình thành lễ hội Đoan Ngọ.
Ý nghĩa sâu sắc của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp lễ truyền thống mà còn mang nhiều thông điệp văn hóa và tâm linh:
- Cầu mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, sức khỏe dồi dào cho mọi người.
- Thanh trừ sâu bọ, mầm bệnh, giúp thanh lọc cơ thể và không gian sống trong giai đoạn giao mùa.
- Tẩy uế và xua đuổi điều xui xẻo, mang lại năng lượng tích cực và may mắn.
- Là thời điểm để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo, sum họp gia đình, tưởng nhớ tổ tiên.
Tết Đoan Ngọ là dịp để gắn kết các thế hệ trong gia đình, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống và thắp lên ngọn lửa yêu thương giữa người với người trong xã hội hiện đại.
Các phong tục truyền thống ngày Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) là dịp lễ mang đậm yếu tố văn hóa dân gian, gắn liền với nhiều phong tục độc đáo có ý nghĩa tâm linh và sức khỏe. Dưới đây là những hoạt động truyền thống không thể thiếu trong ngày này:
Phong tục “Diệt Sâu Bọ” – Nghi lễ đặc trưng nhất
Một trong những phong tục nổi bật nhất vào Tết Đoan Ngọ là ăn các món có tính “diệt sâu bọ” ngay khi vừa ngủ dậy. Theo quan niệm dân gian, đây là thời điểm các vi sinh vật, ký sinh trùng trong cơ thể con người hoạt động mạnh nhất. Việc ăn các món có vị chua, cay, nóng sẽ giúp tiêu diệt “sâu bọ” trong người.
Vậy sáng sớm ngày Tết Đoan Ngọ nên ăn gì?
- Rượu nếp hoặc cơm rượu nếp: Có tính nóng, giúp “diệt trừ sâu bọ” hiệu quả.
- Hoa quả chua, nóng như: mận, vải, dứa, xoài, chôm chôm…
- Bánh tro (bánh ú tro): Món ăn truyền thống giúp thanh lọc cơ thể, mát gan.
Lưu ý: Các món này thường được ăn ngay sau khi thức dậy, khi bụng còn đói, nhằm phát huy tác dụng “tẩy sâu bọ” tốt nhất.
Tắm lá thảo dược – Xua đuổi bệnh tật
Nhiều địa phương duy trì phong tục tắm bằng nước lá thảo dược trong ngày Tết Đoan Ngọ. Lá thường dùng bao gồm: lá bưởi, ngải cứu, sả, kinh giới, lá tre, hương nhu…
Tắm lá vào ngày này được cho là giúp:
- Thanh lọc cơ thể
- Giải cảm, giải độc
- Trừ tà, xua đuổi điều xui rủi trong năm
Hái thuốc vào giờ Ngọ – Thu thập dược liệu quý
Người dân tin rằng giờ Ngọ (từ 11h – 13h) ngày mùng 5/5 âm lịch là thời điểm “dương khí mạnh nhất trong năm”. Hái cây thuốc vào giờ này sẽ giúp dược tính cao hơn, hiệu quả trị bệnh tốt hơn. Đây là nét đẹp truyền thống vừa mang tính y học cổ truyền, vừa mang tính tâm linh.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?
Mâm cúng là phần không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và thần linh. Tùy theo vùng miền, lễ vật cúng Tết Đoan Ngọ có thể thay đổi đôi chút, nhưng thông thường bao gồm:
- Cơm rượu nếp hoặc rượu nếp cái hoa vàng
- Bánh tro/Bánh ú tro gói bằng lá dong hoặc lá tre
- Hoa quả theo mùa: mận, vải, chuối, dưa hấu, mít…
- Thịt vịt hoặc chè trôi nước (tùy phong tục từng vùng)
- Hương, hoa tươi, trầu cau, giấy tiền vàng mã
Cách bày biện mâm cúng Tết Đoan Ngọ đơn giản:
- Đặt mâm lễ tại bàn thờ tổ tiên hoặc bàn cúng trời đất.
- Sắp xếp các lễ vật gọn gàng, cân đối, sạch sẽ.
- Thắp hương nến, đọc văn khấn, cầu mong sức khỏe, mùa màng bội thu, gia đình bình an.
Văn khấn Tết Đoan Ngọ (mẫu ngắn gọn)
Bạn có thể sử dụng bài văn khấn Tết Đoan Ngọ sau đây để dâng lên thần linh và gia tiên:
Văn khấn thần linh:
“Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng, chư vị Thần linh cai quản trong xứ này.
Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, là ngày Tết Đoan Ngọ.
Tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, dâng lên trước án.
Kính mong chư vị thần linh giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho gia đạo bình an, mùa màng tốt tươi, bệnh tật tiêu trừ.”
Văn khấn gia tiên:
“Tín chủ con kính lạy tổ tiên nội ngoại họ…
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ – ngày diệt sâu bọ.
Chúng con thành tâm dâng hương, mâm lễ, cầu mong ông bà tổ tiên chứng giám lòng thành, phù hộ độ trì cho con cháu mạnh khỏe, gặp nhiều may mắn, vạn sự cát tường.”